Ruhsal durum değerlendirmesi veya psikopatolojik değerlendirme, zihinsel sağlık değerlendirmesi, bireylerin zihinsel sağlığını değerlendirmek için yapılan kapsamlı bir incelemedir. Bu değerlendirme genellikle bir psikiyatrist veya psikolog tarafından yapılır ve bireyin duygusal, bilişsel ve davranışsal durumu değerlendirilir. Ruhsal durum değerlendirmesi genellikle şu unsurları içerir:
İçindekiler
- 1 Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 1. Dış Görünüş
- 2 Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 2. Davranış
- 3 Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 3. Konuşma
- 4 Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 4. Ruh Hali Değerlendirmesi
- 5 Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 5. Düşünce
- 6 Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 6. Algı
- 7 Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 7. İçgörü
Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 1. Dış Görünüş
Danışanın dış görünüşü değerlendirilir. Hijyen, kıyafet, saç ve makyaja bakılır. İhmal, mükemmeliyetçilik veya büyüklenmecilik belirtileri var mı diye bakılır. Örneğin abartılı ve renkli kıyafet seçimi, bipolar bozukluğun mani döneminin belirtisi olabilir.
Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 2. Davranış
Ruhsal durum değerlendirmesi için davranışa bakıldığında öncelikle uyum veya empati belirtisi aranır. Hareketleri yavaş mı hızlı mı? Tedirgin mi, psikomotor retardasyon var mı? Sakin mi yoksa dürtüsel ve dikkati dağınık mı? Herhangi bir şeyi takip ediyor ya da izliyor mu? Bunların her biri, olası bir bozukluğa işaret edebilir. Örümcek fobisinde birey etrafta örümcek olup olmadığına bakabilir; şizofrenide duyulmayan sesleri dinliyor gibi davranabilir; obsesif-kompulsif bozuklukta çevreyle ilgili ritüeller sergileyebilir; otizm spektrum bozukluğunda çevredeki ayrıntıları inceleyebilir.
Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 3. Konuşma
Ruhsal durum değerlendirmesi için konuşma incelendiğinde ses seviyesi, akış, içerik, ses tonu ve vurgular değerlendirilir. Mani döneminde yüksek sesle, basınçlı ve hızlı konuşabilir, fikir uçuşması yaşayabilir ve kelime oyunları kullanabilir. Şizofrenide ‘anlaşılmaz’ konuşabilir. Depresyonda, hipotiroidizmde veya şizofrenide sınırlı konuşma veya kısa cevaplar olabilir. Otizm spektrum bozukluğunda çok az düzeyde iletişim kurabilir veya sadece bir konu üzerinde uzun uzun konuşabilir ve karşılıklı konuşma yetersiz olabilir.
Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 4. Ruh Hali Değerlendirmesi
Ruh hali, öznel ve nesnel olarak değerlendirilir. Danışan kendi ruh halini nasıl tarif ediyor ve bu sizin gözlemlerinizle uyumlu mu? Örneğin mani döneminde duygulanımda taşkın ve değişken duygudurum, coşku ve sıklıkla öfke gösterebilir.
Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 5. Düşünce
Düşünceler manide olduğu gibi yarış halinde mi? Depresyonda olduğu gibi negatif mi? Obsesif-kompulsif bozuklukta olduğu gibi dirençli mi? Şizofrenideki düşünce edilgenliğinde olduğu gibi engelleniyor mu? Psikoz, demans ve organik beyin hasarında ortaya çıkabilen sanrılar gibi inançlar değerlendirilir.
Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 6. Algı
Gözlem ve sorgulama yoluyla algısal deneyimler değerlendirilir. Birey deliryum tremens veya organik beyin bozukluğunun görsel halüsinasyonlarına veya şizofreni, organik hastalık veya psikotik depresyondaki işitsel halüsinasyonlara tepki veriyor mu? Algılar ilaç kötüye kullanımında olduğu gibi yoğun veya donuk mu? Yas döneminde olduğu gibi yalancı halüsinasyonlar var mı?
Ruhsal Durum Değerlendirmesi: 7. İçgörü
Bilişsel işlev dikkatle değerlendirilmelidir ve organik bozuklukları veya depresyondaki sahte bunamayı ortaya çıkaracaktır. Son olarak içgörü değerlendirilir. Danışanlar sorunlarını kime/neye bağlıyorlar? Sorunlarını ve tedavi ihtiyacını nasıl değerlendiriyorlar? Bu soruların cevapları aranır.
Tercüman Betül KÜRE ve ekibi tarafından aşağıdaki kaynaktan tercüme edilerek farklı sözcüklerle yeniden (paraphrased) aktarılmıştır.
Kaynak: Wright, B., Dave, S., & Dogra, N. (2017). 100 cases in psychiatry. CRC Press.
Notlar:
Bu süreç, bireyin duygusal, zihinsel ve davranışsal durumunu değerlendirmeyi amaçlar ve genellikle belirli bir sorun veya rahatsızlık hakkında daha fazla bilgi edinmek için yapılır.
Ruhsal durum değerlendirmesi genellikle bireyin semptomlarını, duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını içeren detaylı bir anamnez almayı içerir. Bu süreçte, bireyin yaşam geçmişi, aile geçmişi, tıbbi geçmişi ve stres faktörleri gibi konular da ele alınabilir. Ayrıca, bireyin duygusal durumunu değerlendirmek için standardize edilmiş testler ve ölçekler de kullanılabilir.
Ruhsal durum değerlendirmesi, bireyin yaşadığı sorunları anlamak, doğru bir tanı koymak ve uygun tedavi planını belirlemek için önemlidir. Bu süreç, bireyin daha iyi bir ruh sağlığına kavuşması ve yaşam kalitesini artırması için önemli bir adımdır. Ruhsal durum değerlendirmesi için en doğru yaklaşım, konusunda uzmanlaşmış, ruh sağlığı alanında eğitimini tamamlamış psikologlar veya psikiyatristlere danışmaktır. Yalnızca bu uzmanlar, doğru tanı ve tedavi planı için gerekli olan bilgi birikimine ve deneyime sahiptirler.
Bizi Instagram‘dan takip edin!
Youtube’dan takip edin!
Akademik Psikoloji Çeviri Hizmetimiz ile ilgili bilgi almak için tıklayınız.
Kitap Çevirisi Hizmetimiz ile ilgili bilgi almak için tıklayınız.
Profesyonel Çeviri Hizmeti almak & Özel İngilizce Dersi Almak için İletişime Geç!
Diğer Yazılarımıza Göz Atın: